لوله کشی آب ساختمان با هدف انتقال آب آشامیدنی از شبکه آب شهری با نصب لوله های مناسب انجام می گیرد، از دیرباز و زمان نیاکان ما لوله کشی آب منازل با طریقه های متفاوتی انجام می شده است و قدمتی طولانی دارد اما امروزه با پیشرفت صنعت تاسیسات این عمل نیز پیشرفت کرده است.
الزامات لوله کشی آب در کشورهای مختلف، تبیین شده است و همه نهاد های اجرایی ملزم به رعایت این چارچوب ها هستند. در ایران نیز، مقررات ملی ساختمان، این موارد را قید کرده است. بیشترین فشار کاری مجاز اجزای لوله کشی توزیع آب سرد و آب گرم مصرفی در دمای ۶۵ درجه سانتی گراد نباید کمتر از ۱۰ بار باشد.
لوله های پلاستیکی در لوله کشی آب
هرچند درگذشته برای لوله کشی آب، لوله های سربی کاربرد زیادی داشت اما این روزها در لوله کشی آب ساختمان ها و اماکن تجاری، صنعتی و مسکونی عموما از لوله های غیرسربی و به خصوص پلاستیکی بهره می گیرند.
مزایای لوله های پلاستیکی نسبت به دیگر لوله ها
- آسانی لوله کشی با بهره گیری از این جنس لوله ها
- مقاومت در برابر فشار آب و پوسیدگی
- آسانی استفاده و خوش دست بودن
- عدم تاثیرگذاری در آب و تغییر آن
- گوناگونی و تنوع
- کم هزینه بودن
- عدم رسوب گیری آب و جرم بستن در لوله های پلاستیکی
انواع لوله های آب
انواع لوله های مورد استفاده در آب شهری لوله های مجازی که برای لوله کشی آب سرد و آب گرم مصرفی به کار می روند، مطابق مقررات ملی ایران عبارت اند از:
- لوله های پلی اتیلن PE
- لوله های پلی و نیل کلراید UPVC
- لوله های پلی پروپیلن PP
- لوله های کلرینیتد پلی و نیل کلراید CPVC
- لوله های پلی بوتیلن PB
لوله های پلی اتیلن PE
لوله های پلی اتیلن PE این لوله ها به رنگ تیره یا سیاه رنگ هستند. ضخامت و چگالی لوله هاینسبت به لوله هایبیشتر استلوله های پلی اتیلن در برابر فشار ناشی از سیال مقاوم تر انداتصال لوله های پلی اتیلنبه روش اتصال جوش حرارتی و جوش سر به سر انجام می شود. لوله هایبه دلیل تحمل فشار بالا در شبکه توزیع آب شهری کاربرد دارند
مزایای لوله های پلی اتیلن PE
- مقاومت در برابر خوردگی گالوانیکی
- مقاومت در برابر پوسیدگی، سایش و ضربه
- خاصیت انعطاف پذیری مناسب
- خاصیت جمع شوندگی
- سبکی وزن
- مقاومت عالی در برابر زمین لرزه و رانش زمین
- قابلیت اتصال بسیار محکم، بدون نشتی و در عین حال انعطاف پذیر
- مقاومت بالا در برابر اشعه فرا بنفش خورشید
- دارا بودن خصوصیات هیدرولیکی بسیار مناسب
- هزینه پایین تعمیر و نگهداری
لوله های پلی و نیل کلراید UPVC
مزایای لوله های UPVC
- در نصب روکاری احتیاجی به رنگ آمیزی ندارد.
- دارای وزن سبک هستند.
- در برابر مواد شیمیایی از مقاومت بالایی برخوردارند.
معایب لوله های UPVC
- لوله های یو پی وی سی خشک در برابر سرما بسیار حساس و شکننده می باشند
- در برابر حرارت زیاد فرم و استحکام خود را از دست می دهند
- به علت قدرت مقاومت کم جداره این لوله ها بایستی از فنر لوله باز کنی برای گرفتگی مجرای لوله ها استفاده نمود
- اتصال لوله هایتوسط چسب متداول تر است. قبل از اتصال باید در سطح لوله آلودگی زدائی انجام شود و لوله کاملا خشک باشد و بعد از اتصال ۵ تا ۱۰ دقیقه صبر کرد تا سفت شود.
کاربرد لوله های فشار قوی در سیستم های فاضلاب ساختمان به عنوان لوله های عمودی و جمع آوری کننده و لوله تخلیه اصلی فاضلاب است .
لوله های پلی پروپیلن PP
این لوله ها به رنگ سفید و یا سبز وجود دارند و به دلیل خواص منحصر به فرد در آبرسانی سیستم های کوچک و در فاضلاب پر کاربرد هستندلوله هایدر برابر فشار بالای سیال مقاومند و محدوده دمایی قابل تحمل وسیعی دارند( ۵۰ تا ۸۵ درجه سانتی گراد )، به همین علت در هر دو سیستم آب سرد و گرم کاربرد دارند
مزایای لوله و اتصالات پلی پروپیلن
- راحتی در نصب و سرعت بالا در اجرا
- مقاوم در برابر فاضلاب سرد وگرم
- مقاوم در برابر خوردگی و پوسیدگی
- مقاوم در برابر یخ زدگی و ضربه
- سبکی و آسانی حمل و نقل
- سطح صیقلی و با حداقل رسوب پذیری
مزایای لوله های PVC
- اتصال لوله و قطعات آن بسیار آسانتر و سریعتر از سایر لوله ها انجام می شود.
- در نصب روکار احتیاجی به رنگ آمیزی ندارند.
- دارای وزن سبک هستند و به راحتی در بین سقف کاذب و مکانهایی که دسترسی بدان مشکل است نصب می شود.
- در مقایسه با لوله های دیگر قطرخارجی کمتری داشته و به راحتی در داخل دیوار جاسازی و اجرا می شود.
- در برابر مواد شیمیایی از مقاومت بالایی برخوردار هستند.
معایب لوله های PVC
- لوله های پی وی سی خشک در برابر سرما بسیار حساس و شکننده می باشند.
- لوله های پی وی سی در برابر حرارت زیاد فرم و استحکام خود را از دست می دهند.
- به علت قدرت مقاومت کم جداره این نوع لوله ها بایستی از فنر لوله بازکنی برای گرفتگی مجرای لوله ها استفاده نمود.
- در برار نیروهای خارجی دارای مقاومت کمتری هستند.
لوله های PB
لوله پلی بوتیلن در برابر خوردگی، یخ زدگی، زنگ زدگی، خاک های اسیدی و رسوب گرفتگی مقاوم است.
این لوله هنگام انجماد ترک نمی خورد و در دمای ۸۲ درجه سانتی گراد فشار ۵/۶ اتمسفر را تحمل می کند.
نکته : به سبب انعطاف پذیری این لوله های در شبکه لوله کشی ضربه قوچ اتفاق نمی افتد.
مقایسه لوله و اتصالات پروپلین با یوپی وی سی
- وزن مخصوص اتصالات ولوله پلی پروپیلنسبکتر از لوله و اتصالات یوپی وی سیمی باشد.
- برخلاف لوله و اتصالاتیوپی وی سی، لوله و اتصالات پلی پروپیلنفاقد تردی و شکنندگی می باشند.
- وجود ترکیبات پایدار کننده از جنس سرب و قلع در لوله و اتصالاتیوپی وی سی که برای محیط زیست مضر است، در لوله و اتصالات پلی پروپیلنوجود ندارد.
- لوله و اتصالات پلی پروپیلندر مقابل اکثر اسیدها و بازهای معدنی حتی در غلظت های بالا تا دمای ۶۰ درجه سانتی گراد مقاوم می باشند.
- لوله و اتصالات پلی پروپیلننسبت به لوله و اتصالاتیوپی وی سی در برابر فاضلاب های شهری مقاومت سایشی بسیار بالایی دارند.
- لوله و اتصالات پلی پروپیلن در مقابل تنش های دراز مدت مقاومت بالایی دارد، درحالی که این موضوع در سایر لوله و اتصالات کمتر است.
- لوله و اتصالات پلی پروپیلن قابلیت تعویض یا تغییر مسیر (چرخش) بدون هرگونه آسیبی به لوله، اتصالات و اورینگ را دارند.
- لوله ها و اتصالات پلی پروپیلن در برابر فشارهای سطحی از تحمل بیشتری نسبت به لوله های پلی اتیلن و پی وی سی برخوردارند.
- لوله ها و اتصالات پلی پروپیلن از مقاومت حلقه ای بالایی نسبت به لوله ها و اتصالات پلی اتیلن و پی وی سی برخوردار می باشند.
- با توجه به مزایای مطرح شده مجتمع صنعتی طلایه در کیت های انشعاب فاضلاب خود ترجیحا از لوله و اتصالات پلی پروپیلن استفاده می نماید.